اساس خشونت ضرر رساندن است؛ خواه ضرر مادی باشد یا معنوی، جسمی و یا روانی. همچنین به معنی رفتار و برخورد نامطلوب فرد یا گروه با فرد یا گروه دیگر.

انواع خشونت: 

 الف: مستقیم ب: غیرمستقیم

خشونت مستقیم: خشونتی است، که به صورت آشکار دیده می‌شود مانند زد و خورد، تهدید، شکنجه، قتل و غیره

خشونت غیر مستقیم: خشونتی که به چشم دیده نمی‌شود، اما اثرات آن احساس می‌گردد مانند: کینه، بی اعتمادی، غیبت و...

خشونت جنسی:

به هر گونه رفتار غیر اخلاقی و اجتماعی اطلاق می‌شود؛ این نوع خشونت ممکن است هم در بیرون از حیطه خانواده و هم در حیطه زندگی خصوصی و زناشویی اتفاق بیفتد.

 این نوع خشونت یا بصورت رفتاری، مانند توجه نشان دادن به بدن زن بصورت شهوت‌آلود و آزار دهنده، تماس بدنی، تجاوز و... و یا گفتاری، مانند سخنان رکیک و غیره خودش را نشان می‌دهد.

تجاوز: نهایت آزار جنسی می‌باشد و به معنی دخول دهانی، مقعدی و مهبلی بدون رضایت و یا زور، از طریق تهدید به آسیب رساندن جسمانی، یا هنگامی که قربانی در بیان موافقت ناتوان است، می‌باشد.

خشونت جنسی خارج از حیطه خانواده

این نوع خشونت، در خارج از محیط خانواده بسیار گسترده است و هیچ جامعه‌ایی از این معضل بری نیست؛ اما شیوه‌ی آن متفاوت است. وقتی بخث از خشونت جنسی زنان می‌شود، به مواردی اطلاق می‌شود، که زن خود راضی به چنین عملی نباشد و رابطه‌ای یک طرفه باشد.

از جمله محیط‌ها و روش‌هایی که زنان در معرض چنین خطراتی قرار می‌گیرند:

1.در منزل: از سوی افراد فامیل و همسایگان

منزل محیط امنی برای افراد فامیل و آشناست، و در سایه اعتمادی که به چنین افرادی از سوی خانواده صورت می‌گیرد، زنان به راحتی مورد تعرض قرار می‌گیرند و قربانیان نیز از ترس از دست دادن آبروی خویش، سکوت را اختیار می‌کند. 

2. در محیط کار: از سوی کار فرمایان و مراجعه کنندگان.

 گزارشات زیادی از تعرضات جنسی به زنان کارمند توسط کارفرمایان دیده می‌شود؛ به طوری که کارفرما، کارمند خود را تهدید به اخراج می‌کند و زن نیز با توجه به نیاز شدید مادی و ترس از دست دادن کار، به اجبار تن به این کار می‌دهد.

3. در معابر و اماکن عمومی: مانند پارک‌ها، هتل‌ها، دانشگاه‌ها و... از سوی افراد غریبه و آشنا که به اشکال مختلفی دیده می‌شود.

الف. بکار گیری الفاظ رکیک و نگاه‌های آزاردهنده

ب. به صورت دست درازی و ایجاد مزاحمت فیزیکی 

ج. سلب آزادی زنان مانند اینکه مردی هنگام عبور زنان موجبات آزار زنان را فراهم آورد.

د. ربودن و در نهایت تجاوز 

خشونت جنسی زنان در حیطه خانواده 

خداوند غریزه جنسی را به هر دو جنس زن و مرد عطا کرده، تا در کنار ازدیاد نسل و باروری به لذایذی دست یابند؛ اما متاسفانه در مشاوره‌های جنسی موارد بسیاری دیده می‌شود که نه تنها این غریزه در زنان به طور کامل به آن اهمیت داده نمی‌شود، بلکه قربانی لذایذ مردان نیز می‌شوند و مورد رابطه‌ی خشنی از سوی همسرانشان قرار می‌گیرند.

 این آزارها به گونه‌های متفاوت دیده می‌شود

1. توقع غیر متعارف از همسر 

از جمله توقعات غیر متعارف یک مرد از همسرش، روابط زناشویی از راه‌های غیر شرعی و غیر بهداشتی( مقعدی یا دهانی) می‌باشد، و در خواست خود را با استناد به این آیه شرعی می‌دانند. 

" نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّىٰ شِئْتُمْ ۖ وَقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُم مُّلَاقُوهُ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ [بقره/223]

[زنان شما محلّ بذرافشانی شما هستند، پس از هر راهی که می‌خواهید به آن محلّ درآئید( و زناشوئی نمائید به شرط آن که از موضع نسل تجاوز نکنید)، و برای خود( با انتخاب همسران شایسته و پرورش فرزندان صالح و بایسته، توشه‌ای) پیشاپیش بفرستید، و از خدا خویشتن را بر حذر دارید( و به هنگام حیض با زنان نزدیکی نکنید و از راهی جز راه بقای نوع بشر با ایشان زناشوئی ننمائید) و بدانید که شما او را ملاقات خواهید کرد (و از شما درباره‌ی اعمال و اقوالتان پرسیده خواهد شد)، و مژده بده به مؤمنان (که با رعایت حدود دین، سعادت اخروی و رضایت پروردگار را به دست خواهند آورد). 

در حالیکه این آیه دلالت بر تنوع روش‌های رابطه زناشویی از راه شرعی آن( واژن) می‌کند چنانچه از جابر( رضی الله عنه) روایت است که : یهود می‌گفتند: وقتی که شوهر از پشت سر زنش با جلو آن (که محل کشت و تناسل است) نزدیکی کند، اولادی که از این نزدیکی بوجود می‌آید لوچ خواهد بود اما در رد این گفته یهود، آیه 223 سوره البقره نازل شد.

2. اجبار به تمکین در هر شرایطی( بیماری، ناتوانی و...)

از جمله سفارشاتی که پیامبر عظیم‌الشان اسلام( صل الله علیه و سلم) در احادیث مختلفی به زنان داشتند، مسأله تمکین از همسر می‌باشد اما مردانی هستند که تنها به ظاهر حدیث توجه نموده و از آن سوء برداشت می‌نمایند و آن را توجیهی برای ارضای خود در هر موقعیتی بدون توجه به روحیات و حال زن می‌دانند. 

3. اجبار به رابطه زناشویی در ایام قاعدگی

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ ۖ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ ۖ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ ۖ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّـهُ ۚ إِنَّ اللَّـهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ [بقره/222] 

و از تو درباره‌ی( آمیزش با زنان به هنگام) حیض می‌پرسند. بگو: زیان و ضرر است( و علاوه از نافرمانی، بیماری‌هائی به دنبال دارد). پس در حالت قاعدگی از (همبستری با) زنان کناره‌گیری نمائید، و با ایشان نزدیکی نکنید تا آن گاه که پاک می‌شوند. هنگامی که پاک شوند، از مکانی که خدا به شما فرمان داده است( و راه طبیعی زناشوئی و وسیله‌ی حفظ نسل است) با آنان نزدیکی کنید. بی‌گمان خداوند توبه‌کاران و پاکان را دوست می‌دارد.

زنان در دوران پریودی به گونه‌های مختلفی دچار درد و ناراحتی می‌شوند که در آیه فوق نیز بدان اشاره شده است و مردان را از نزدیکی در این دوران منع نموده. 

4. عدم استفاده از وسایل پیشگیری از بیماری‌های واگیر در رابطه زناشویی

بیماری‌هایی که از طریق تماس جنسی به همسر منتقل می‌شود امروزه بسیار راحت قابل پیشگیری است، اما متأسفانه به بهانه‌های گوناگون، افرادی که مبتلا به این نوع بیماری هستند از انتقال بیماری به شریک جنسی خود لذت می‌برند و می‌خواهند در بیماری که به آن مبتلا هستند، تنها نباشند و با تماس بدون پوشش، بیماری خود را به همسرانشان منتقل می‌کنند.

5. عدم استفاده از وسایل پیشگیری از حاملگی 

بسیاری از وسایل پیشگیری از حاملگی که زنان مصرف می‌کنند در دراز مدت عوارضی را به دنبال دارد و سلامت زنان را تهدید می‌کند در صورتی که، اگر این زمان بین زن و مرد تقسیم شود می‌توان به راحتی از خطرات آن جلوگیری به عمل آورد مثلا زمانی که زن برای مدت طولانی تنها از یک روش( قرص ضد بارداری) استفاده می‌کند برای جلوگیری از عوارض آن بایستی هر چند وقت استراحت داشته باشند( از یک روش دیگری جهت جلوگیری استفاده کند) اما مردانی هستند که همکاری لازم را با همسرانشان ندارند و حاضراند سلامت زنان خود را فدای لذت آنی کنند.

6. بی توجهی به ارضای زنان از سوی همسر

نیاز جنسی یک نیاز دو طرفه است و اگر این نیاز از سوی شوهر نادیده گرفته شود، به بغض و کینه از همسر مبدل گشته و چه بسا برای ارضای آن به دنبال راه‌های دیگری سوق داده شود. 

پیامبر( صلی الله علیه و سلم) می‌فرماید: "اذا جامع احدکم اهله فلیصدقها فاذا قضی حاجته قبل ان تقضی حاجتها فلا یعجلها حتی تقضی حاجتها"

(هرگاه یکی از شما با همسر خود همبستر شد، با وی درست و صادقانه عمل کند به این معنی که اگر پیش از او نیازش برآورده شد، عجله نکند( و ترکش ننماید) تا او نیز نیازش برآورده شود).

متأسفانه بسیاری از مردان در ارضای همسران خود هیچ گونه تلاشی نمی‌کنند و اگر نیاز به درمان و یا مشاوره‌های پزشکی داشته باشند از آن سرباز می‌زنند، تنها به این دلیل که این امری خصوصی است و شاید هم بیان کردن آن را یک نوع گناه شرعی بدانند.

و یا اینکه تنها زمانی رابطه‌ی زناشویی برقرار می‌کنند که خودشان علاقه داشته باشند و هیچ توجهی به نیاز طرف مقابل خود ندارند.

7. ارتباط همراه با خشونت

این نوع ارتباط معمولا پس از مشاجره برای آسیب رساندن و به منظور انتقام از زنان است که معمولا همراه با درد در ناحیه تناسلی زن است 

پیامبر(ص) می‌فرماید: " لا یقعن احدکم علی امرأته کما تقع البهیمه، ولیکن بینهما رسول، قیل: وما الرسول یا رسول الله؟ قال: القبله و الکلام "

( هیچ یک از شما( به هنگام روابط زناشویی) مانند حیوان خود را بر همسر نیندازد( بلکه) باید در میان آنان رابطی وجود داشته باشد، عرض کردند یا رسول الله منظور شما از وجود رابط چیست ؟ فرمودند بوسیدن و نوازش و سخن گفتن( محبت آمیز) 

موارد یاد شده، بویژه آنچه در حیطه خانواده بیان شد، حاصل مشاوره‌ها و درد دل‌هایی بود که طی چند سال با آن مواجه بوده‌ام، و حیفم آمد که آن را بازگو نکنم. امیدوارم برادران و خواهران محترم سوء برداشت نکنند ودال بر گستاخی بنده ندانند. و اما شاهد موارد زیادی از کوتاهی زنان در امر زناشویی نیز بوده‌ام، که در این متن مجال پرداختن به آن نیست. 

به امید داشتن جامعه‌ای به دور از خشونت و مملو از عطوفت 

منابع: 

المنجد آداب زندگی زناشویی در پرتو قران و سنت( تألیف: خالد عبدالرحمن العک) 

ترجمه فارسی اللؤلؤ و المرجان( تألیف: محمد فؤاد عبدالباقی)

روان شناسی زنان( تألیف: جانت شیبلی هاید)

فقه المنهجی /جلد دوم 

Medwife university.tripod.comسایت: